İzmir’de olası afetler önceden bilinecek: Tuzla fayında kritik inceleme

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in kenti afetlere dirençli hale getirme hedefi doğrultusunda depremsellik, tsunami araştırması, mikrobölgelendirme ve zemin davranış modelinin çıkartılması projesi kapsamında kara ve denizde başlatılan çalışmalar sürüyor. Türkiye’nin en kapsamlı deprem araştırması çerçevesinde Seferihisar’da da paleosismolojik araştırma hendeği açıldı. Uzmanlar karada Tuzla fayı üzerinde açılan hendekten alacakları örnekleri inceledikten sonra bu fay zonuna yönelik deprem üretme potansiyelini ortaya koyacak.

“Afet risklerini belirlemeyi hedefliyoruz”
İzmir Büyükşehir Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanı Banu Dayangaç, kent merkezini referans alan 100 kilometre yarıçapındaki bir alanda 40'a yakın fay zonunda çalışmaların sürdüğünü söyledi. Bu çalışmanın ülkenin en kapsamlı depremsellik araştırması olduğunu belirten Banu Dayangaç, “Kentimizi gelecekte etkisi altına alabilecek tüm afet risklerini belirlemeyi hedefliyoruz. Böylece bu risklere karşı alınması gereken önlemleri önceden belirlemiş olacağız. Bu projeyi ülkemizin geleceğine yön verecek önemli bir risk azaltma yatırımı olarak görüyoruz. Çalışmalar tamamlandığında daha güvenli ve daha dirençli kent olma yolunda önemli bir adım atmış olacağız” dedi. Dayangaç, projeyle İzmir’in tüm kıyı alanlarının tsunami tehlikesini de ortaya çıkaracaklarını söyledi. 

40 fay zonu üzerinde çalışılıyor
Karada Paleosismoloji Koordinatörü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanlığı Genel Jeoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erhan Altunel de İzmir’de büyük depremler üretebilecek fayların olup olmadığını araştırdıklarını belirtti. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nce (MTA) İzmir civarında haritalanmış 40 civarında fay bulunduğunu, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından başlatılan proje kapsamında aktif fayları haritalandıran bir ekip olduğunu söyleyen Erhan Altunel, “Biz hem MTA fayları üzerinde hem de bizim aktif fay ekibinin haritalamış olduğu yeni fay varsa onların üzerinde çalışma yapıyoruz. Böylece hangi fayın yüzeyde kırık oluşturma potansiyeli var, hangisinin yok onları belirleyeceğiz” dedi.
 
Tuzla fayında kritik inceleme  
İzmir’in güneyde MTA tarafından haritalanmış birbirine paralel kuzey-güney uzanımlı dört fay zonunun bulunduğunu belirten Erhan Altunel şöyle konuştu: “En batıdan doğuya doğru Güzelbahçe, Yağcılar, Seferihisar ve Tuzla fayı bulunuyor. Biz şu anda Tuzla fayı üzerinde, bu fayın geçmişinde yüzey kırığı oluşturan deprem olup olmadığını araştırıyoruz. Fayın güney tarafından denize yakın kısmında bir hendek çalışması başlattık. Buradaki çalışma tamamlandıktan sonra fayın üreteceği depremin büyüklüğünü bulabileceğiz.” 
Altunel, yapılan çalışmanın imara açılacak bölgeler için de önem taşıdığını belirterek “Yeni imara açılacak yerlerde aktif fay varsa, yüzeyde kırık oluşturuyorsa, siz onun üzerine bir yapı yaptığınızda depremde yapı ya yıkılacak ya da hasar görecek. Biz bu çalışmayla böyle bir tehlikenin olup olmayacağını bileceğiz” ifadelerini kullandı. 

Çalışmaların 2024’te tamamlanması planlanıyor
10 üniversiteden 43 bilim insanı ve 18 uzman mühendisin yer aldığı depremsellik araştırması projesinin 2024’te tamamlanması öngörülüyor. Proje kapsamında yürütülen çalışmalarda bugüne kadar Bergama, Gülbahçe, Narlıdere, Yağcılar, Seferihisar, İzmir ve Tuzla Fay zonlarının değişik kesimlerinde paleosismolojik amaçlı hendekler açılarak onlarca tarihlendirme örneği alındı. Tuzla fay zonunda açılan paleosismolojik hendek 35 metre uzunluk, 3 metre derinlik ve 2 metre genişliğe sahip.