Ülkelere genel olarak bakacak olursak ABD 91 milyona yakın tanısı doğrulanmış hasta sayısı ilk sırada. ABD’de 1 milyonu aşkın ölüm görülmüş ve tam aşılı nüfusu %67. Bunu Hindistan 44 milyon kesin tanı almış hasta, 526 bin ölüm ve %66 aşılanma oranı ile ikinci sırada. Fransa 34 milyon kesin tanılı hasta, 153 bin ölüm, %78,5 aşılanma oranı ile 3.,viter alındığında 4. Sırada Brezilya var yaklaşık 34 milyon tanı almış hastadan 677 bin kişi ölmüş, aşılanma oranı %79,4. Bu listede Almanya, İngiltere, İtalya, Güney Kore ve Rusya’dan sonra 10. Sırada Türkiye izliyor. Rusya’da aşılanma oranı %51, diğer ülkelerde %75-86 arasında. Türkiye’de 15,5 milyon kesin tanılı hastadan yaklaşık 99.000 ölüm ile Güney Kore hariç diğer4 ülkenin kaybettiği hastaların yaklaşık yarısı kadar kaybımız ile Sağlık Sistemimizin başarısını görüyoruz. Aşılanma oranımız %62,6. Listedeki 25 ülke arasından en düşük 3. Aşılama oranı. Bizden kötü Rusya ve Endonezya var. Dünya genelinde 6,5 milyon insan öldü. Ve ölmeye devam ediyor. DSÖ ve ülkelerin yerel otoriteleri kendi kafasında salgını bitirdiler, yaz geldi hadi bakalım herkes özgürce dışarı dediler. Aşılamalar 2 yıldır hedeflenen yüzdelere ulaşmadı. Kara Afrika ve pek çok ülke aşı fakiri durumda ama SARs-CoV-2 devamlı değişim geçiriyor. Aşılar bir şekilde immün sistemimizi ayakta tutuyor. Hastalığı geçirenler bir şekilde yeniden hastalandıklarında hastalığı nispeten hafifi geçiriyor ama esas soru şu hastalık arkasında hangi hasarları bırakıyor. 26 Temmuz 2022 tarihli bir çalışmada kovid geçirenlerde oluşan T hücre ve antikor yanıtının 20 aya kadar sürdüğü gösterilmiş (https://www.pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.2203659119).
COVİD geçirenlerde görülen uzamış sağlık sorunları hastalığı ağır geçirenlerde daha sık olmak üzere tüm COVID geçirenlerde (hafif-Orta şiddetli dahil) görülebilmektedir. Aşılanmamış/eksik aşılı kişilerin hastalanması durumunda da uzamış hastalık seyri sık rastlanan bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Uzamış COVID tablosu aylarca sürebilen bir gerçektir. Bazen semptomlar geçer ve sonra yeniden gelebilir bazen de hiç geçmeden aylarca sürebilir. Normal yaşamı aksatacak kadar yorgun hissetmek, aşırı fiziki veya zihinsel çalışma sonrası bulgularda kötüleşme, nefes darlığı, nefes açlığı veya nefes almada zorluk, öksürük, göğüs ağrısı, çarpıntı, düşünmede veya konsantre olmada zorluk (beyinde sislenme), baş ağrısı, uyku bozukluğu, ayağa kalkınca başdönmesi, iğne batıyormuş duygusu, tat/koku almada değişiklik, depresyon/anksiete, ishal, karın ağrısı, eklem/adale ağrısı, deri döküntüleri, adet düzeninde değişiklik gibi pek çok bulgu kalıcı olabilir.
Bazılarında çoklu organ şikayetleri dışında otoimmün şikayetler de tetiklenmektedir. Çoklu organ tutuluşunda kalp, akciğer, böbrek, deri ve beyin başta gelmektedir. Şahsen bende %18 düzeyinde bir siroz başlangıcı bıraktı. Bu kişilerde daha önceden olmayan diyabet, kalp sorunları ve nörolojik sorunlar çıkmaktadır. Özellikle yoğun bakımlık olan hastalarda Yoğun Bakım Sonrası sorunları olarak tarif edilen tablo hasta eve çıktığında da devam etmektedir. Bu şikayetler kas güçsüzlüğü, düşünme ve karar vermede zorluk, travma sonrası stres gibi yaşamı güçleştiren tablolar görülür.
Risk grubu çalışmaları COVID-19’u ağır geçiren, hastanede veya yoğun bakımda yatanların, COVID-19 geçirmeden önce kronik rahatsızlıkları olanların, COVID-19 aşılama takvimini tamamlamayanların COVID-19 geçirirken veya sonrasında ÇOKLU İMFLAMASYON SENDROMU (MIS) geçirenlerin uzamış COVID ile karşılaşmaya daha yatkın olduğunu göstermektedir. Uzun COVID’ten korunmanın en kesin yolu COVID-19’a yakalanmamaktır. Aşılarınız tamamlayın, maske-mesafe-hijyen kurallarına harfiyen uymaya devam edin.
COVID-19'DA VE AŞILARDA GÜNCEL DURUM
Yayınlanma :
27.07.2022 17:57
Güncelleme
: 27.07.2022 17:57
YAZARIN DİĞER YAZILARI
Yorumlar
Kalan Karakter: