İklim Değişikliği sağlığımızı nasıl etkiliyor?
Yayınlanma :
09.05.2022 17:27
Güncelleme
: 09.05.2022 17:27
Herkes Pandemi bitti mi, diye soruyor. Hayır dostlarım Pandemi 2,5 yıllık mücadelenin sonunda biraz dizginlendi. Ama artık yok, bitti dememiz şu an için fazla iyimser olacaktır. Yapılan modellemelerde farklı enfeksiyon ajanları insanlığı etkisi altına alacaktır. İklim değişikliği ve ormansızlaşma, temiz su kıtlığı, avlakların daralması, ekotomlar gibi nedenler önümüzdeki 50 yıl içinde vahşi hayvanlarda da yaşam alanı değişikliklerini tetikleyecektir. Bu değişimin yaratacağı göçler sırasında insanlar, insanlara özgü olmayan, sadece bazı hayvan türlerine özgü mikroorganizmalar ile karşılaşacaklar. SARCoV-2’de olduğu gibi türler arası mikroorganizma geçişlerine daha sık rastlanacaktır. Bilgisayarlı modelleme, sadece 2oC sıcaklık artışının2070 yılına kadar nüfus yoğun coğrafyalardaki 3139 memeli türünde görülen mikroorganizmanın yeni konaklar edineceğini göstermektedir. Yeni türlerin ilk kez karşılaşması sonucunda 4000 virüsün türler arası geçiş yapacağı öngörülmektedir. Bu çalışmada kuşlar ve deniz memelileri çalışma dışında tutulduğu için gerçek tablo bunun çok ötesinde tehditler içermektedir. Afrika ve Güney Asya yine en çok etkilenen bölgeler olacak gibi görünmektedir. Uzun mesafeleri uçan yarasalar yine bu virüs yayılımının birincil etkeni olacak gibi durmaktadır. Paris antlaşması (2015) ile sıcaklık artışının 2oC altında tutulmaya çalışılması başarılsa bile sorunların devam etmesinin önüne geçilemeyecektir. HIV, EBOLA, SARS, MERS ve SARS-CoV-2 hep hayvanlardan insana bulaşan virüslerin sonucunda dünya nüfusunda ciddi bir azalmaya, ekonomide durmaya, sosyal hayatı toz duman etmeye etti. Uluslararası Sağlık Ajansları vahşi hayvanların göçlerini daha yakın takibe almak zorunda kaldılar.
Çekya’da yapılan bir çalışmaya göre aşılar veya COVID-19 geçirmiş olmak DELTA varyantına göre, OMICRON varyantına karşı daha düşük bir immünite bırakıyor. Tam 2 doz aşılılarda OMICRON’a karşı korunma %43, DELTA’ya karşı %73 koruma sağlarken. Hatırlatma dozu yapıldığında OMICRON2a karşı korunma %56, DELTA’ya karşı korunma %90’a ulaştığı gözlemlenmiş. OMICRON ile enfeksiyon geçirenlerin hastaneye yatma oranı ilk 6 ay için %68 azalırken, 6. Aydan sonra bu oranın %13’e düştüğü görülmüş. Yine de tam aşıları kişilerin OMICRON ile ağır enfeksiyon geçirme riskinin düşük olduğu vurgulanmıştır.
DSÖ normal resmi kayıtlara geçenden yaklaşık 2,7 kat, yaklaşık 15 milyon kişinin pandemiye bağlı öldüğünü açıkladı. 2020-21 yıllarındaki ölümlerin %84’ü güneydoğu Asya, Avrupa, Amerika kıtalarında gerçekleştiği, yine bu ölümlerin %68’inin 10 ülkede yaşandığı kayıtlara yansımış durumdadır (https://www.nature.com/articles/d41586-022-01245-6). Bu veriler ülkelerin sağlık sistemlerine daha ciddi yatırımlar yapasını gerekli kılmaktadır. Ülkerlerin sağlık çalışanları tükenmişlik sendromunun dışında, hastalık seyrinde çok kayıp vermiştir. Çalışkan öğrencilerin ilk tercihi artık doktorluk değildir. Doktorlar arasında da Göğüs hastalıkları, KBB, Anestezi Yoğun Bakım, Acil Servis uzmanlığı, Enfeksiyon Hastalıkları gibi çephe branşlar için artık pek istekli bulunmamaktadır.
Bazı çalışmalarda OMICRON BA.1 ve BA.2 dışından 2021 Aralık ayı gibi ortaya çıktığı düşünülen BA.4 ve BA.5 varyantlarından bahsedilmektedir. Bu iki alt varyant diğer alt varyantlardan daha bulaşıcı olup geçirilmiş önceki enfeksiyonun veya yapılmış aşılarla sağlanan immüniteden kaçınabildiği görülmüştür. Güney Afrika bildirildiği kadarıyla BA.4 ve BA.5 ile yükselişe geçebilecek bir tablonun etkisi altındadır. Bu altvaryantların yarattığı dalganın hastaneye yatış oranlarını arttırıcı olup olmadığını söylemenin erken olduğu kanaati hakimdir. Geçirilmiş OMICRON enfeksiyonları ve aşılar hastalığın bu alt varyantlarla oluşturabileceği olumsuz etkiyi köreltmektedir. Yani herkesin düşündüğünün aksine Pandemi daha son bulmadı. Dostlarım aşılarınız olunuz, maske, mesafe ve hijyen kurallarını hafife almayınız. Hastalık sizi öldürmese de kalp ve diğer organlarda ciddi sorunlar bırakmaktadır. Uzun yıllar sonrasında bunun etkileri daha da belirgin olacaktır.
Yorum Yazma Kuralları
Lütfen yorum yaparken veya bir yorumu yanıtlarken aşağıda yer alan yorum yazma kurallarına dikkat ediniz.
Türkiye Cumhuriyeti yasalarına aykırı, suç veya suçluyu övme amaçlı yorumlar yapmayınız.
Küfür, argo, hakaret içerikli, nefret uyandıracak veya nefreti körükleyecek yorumlar yapmayınız.
Irkçı, cinsiyetçi, kişilik haklarını zedeleyen, taciz amaçlı veya saldırgan ifadeler kullanmayınız.
Türkçe imla kurallarına ve noktalama işaretlerine uygun cümleler kurmaya özen gösteriniz.
Yorumunuzu tamamı büyük harflerden oluşacak şekilde yazmayınız.
Gizli veya açık biçimde reklam, tanıtım amaçlı yorumlar yapmayınız.
Kendinizin veya bir başkasının kişisel bilgilerini paylaşmayınız.
Yorumlarınızın hukuki sorumluluğunu üstlendiğinizi, talep edilmesi halinde bilgilerinizin yetkili makamlarla paylaşılacağını unutmayınız.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
Yorumlar
Kalan Karakter: