Son yıllarda Türk TV ekranlarında Muhteşem Süleyman’la başlayan tarihi konuların işlendiği, geellikle de çatışma ve dövüş sahnelerinin ekranlara çokça taşındığı bir sanal savaşlar dönemi yaşamaktaydık.
24 Şubat 2022 sabahı Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla dünyayla birlikte devletler arası bir savaşla tanışmış olduk.
Aslında bu iki devletin savaşı da değildir: Dünyanın süper devletlerinin başında gelen Rusya’nın, kendisinden ayrılıp NATO’ya girme eğilimi göstermiş olan sıradan küçük bir ülke olan Ukrayna’yı cezalandırmak için başlatmış olduğu bir işgal harekâtıdır.
Ben bir tarihçi değilim; askeri savaş uzmanı da değilim!.. Ekranlarda sayısız askeri uzaman ve tarihçi konuşurken, ben bu savaşla ilgili yorum yapmayacağım.
Sadece, tarihin yazdığı gerçek olarak, Osmanlı Devletinin kaybettiği toprakların çoğunun önce Çarlık Rusyası’nın, devamında SSCB Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, şimdi de Putin Rusyası’nın ya işgali ya da güdümündeki devletlerin sınırları içerisinde yer aldığı gerçeğinin bilgisini hatırlatacağım.
Şimdi değerli okurlarıma dünyanın bilinen en önemli 10 savaş romanının özet bilgisiyle Türk Edebiyatının savaş konusunu işleyen roman isimlerini vermekle yetineceğim.
Dünyanın en meşhur 10 savaş romanı:
- Aslan Asker Şvayk – Jaroslav Hasek. ...
- Garp Cephesinde Yeni Bir Şey Yok – Erich Maria Remarque.
3. Madde 22 – Joseph Heller.
II. Dünya Savaşı sırasında İtalya’da Amerikan ordusu adına görev yapan, bombardıman uçağı pilotu eşsiz Yossarian’ın hikâyesi.
4. Mezbaha 5 Kurt Vonnegut.
Tüm zamanların en büyük savaş karşıtı romanlarından Mezbaha 5’te, Dresden bombardımanı merkezinde bir zaman yolculuğuna çıkıyoruz.
5. Silahlara Veda – Ernest Hemingway.
Romanda, sıcak savaşın ortasında iki genç insan hem kendi sevgi dolu dünyalarında, hem de savaşın her şeyi yerle bir eden acımasız dünyasında yaşarlar; bütün zorlukları aşarlar sevgileriyle. Bir yanda insanı yok eden savaş, bir yanda insanı insan yapan sevgi…
6. Boyalı Kuş – Jerzy Kosinski.
II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Avrupa’da (muhtemelen Polonya) dolaşan bir çocuğun hikâyesini anlatmaktadır. Roman, şiddet unsurları barındırmak ile beraber, otobiyografik özellikler taşımaktadır.
7. Çanlar Kimin İçin Çalıyor – Ernest Hemingway
İspanyol İç Savaşı sırasında dağlarda faşistlere karşı savaşan gerilla güçleri arasında bulunan Amerikalı bir İspanyolca profesörü olan Robert Jordan’ın gözünden savaşın anlamsızlığını sorgular. 8. Küçük Dev Adam – Thomas Berger 19. yy’da Vahşi Batı’da geçen roman, kahramanı olan 121 yaşındaki Jack Crabb’in ağzından anlatılır. Kitapta o zamana kadar bilinenlerin (anlatıldığı kadarıyla) aksine kızılderililer iyi ve insancıl, beyazlar ve özellikle de Amerikan askerleri kötü adamlar olarak anlatılır. 9. Sessiz Amerikalı – Graham Green İngiliz savaş muhabiri Thomas Fowler’ın bakış açısından anlatılan romanda, Fowler, Amerikalı gizli ajan Alden Pyle ve Vietnamlı genç bir kadın olan Phuong’u çevreleyen bir aşk üçgeninden hareketle, sömürgecilik mirası, belirtileri yeni görülmeye başlanmış Amerikan müdahaleci politikası ve 20. yüzyılın karmaşık siyasi buhranları içinde bireyin ahlâkî tutum alma problemleri gibi konular işlenmektedir. 10. Sıhhiye Bölüğü – H. Richard Hooker Amerikalı askerî cerrah ve yazar H. Richard Hornberger’in Richard Hooker takma adıyla[ 1968 tarihinde yayımladığı savaş komedisi türündeki romanının adıdır. Çok satan bu kitap, 1970’te MASH adıyla sinemaya da aktarıldı. Türk Edebiyatında savaş konusunu işleyen başlıca romanları ve yazarları: 1922: Ateşten Gömlek - Halide Edib Adıvar 1926: Vurun Kahpeye - Halide Edib Adıvar
- 1927: Dikmen Yıldızı - Aka Gündüz
- 1929: Halas - Mehmet Rauf
- 1932: Yaban - Yakup Kadri Karaosmanoğlu
- 1934: Ankara - Yakup Kadri Karaosmanoğlu
- 1938: Üç İstanbul - Mithat Cemal Kuntay
- 1939: Biz İnsanlar - Peyami Safa
- 1956: Esir Şehrin İnsanları - Kemal Tahir
- 1957: Var Olmak - İlhan Tarus
- 1961: Esir Şehrin Mahpusu - Kemal Tahir
- 1962: Kalpaklılar - Samim Kocagöz
- 1962: Hükûmet Meydanı - İlhan Tarus
- 1963: Doludizgin - Samim Kocagöz
- 1963: Küçük Ağa - Tarık Buğra
- 1963: Kurtlar Sofrası - Attilâ İlhan
- 1965: Yorgun Savaşçı - Kemal Tahir
- 1966: Küçük Ağa Ankara'da - Tarık Buğra
- 1966: Kutsal İsyan - Hasan İzzettin Dinamo
- 1967: Vatan Tutkusu - İlhan Tarus
- 1973: Sahnenin Dışındakiler - Ahmet Hamdi Tanpınar
- 1974: Toz Duman İçinde - Talip Apaydın
- 1975: Sırtlan Payı - Attilâ İlhan
- 1975: Yüzbaşı Selahattin'in Romanı - İlhan Selçuk
- 1976: Vatan Dediler - Talip Apaydın
Yorumlar
Kalan Karakter: