"İZMİR SAAT KULESİ" ÖZELİNDE  (Saatlere De Kule Yaparlarmış)

İzmir’in en romantik meydanı neresidir deseler, hiç düşünmeden Konak Meydanı’dır derim. Konak Meydanı’nı romantik eyleyen ana unsuru da nedir deseler yine hiç düşünmeden saat kulesidir derim.
Dünyadaki saat kuleleri içerisinde, ana malzemesi mermer olmasına rağmen zerafeti ve inceliğiyle mermeri ve taşı düşündürmeyen bir güzelliğe sahiptir Konak Meydanı’nın Saat Kulesi.
Konak Meydanının Saat Kulesi dedim; çünkü İzmir’de Alsancak Garı, Aya Fotini Kilisesi, Bayramyeri, Bergama, Fuar ve Şirinyer Amerikan Koleji/Buca’da olmak üzere toplam 7 saat kulesi vardır. Ancak bunların içinde dünyada şöhrete kavuşan ve İzmir’i temsil edeni Konak Meydanındaki İzmir Saat Kulesidir. Bu yanıyla bir şehir olarak İstanbul’dan sonra en çok saat kulesine sahip şehir İzmir’imizdir.
İzmir Saat Kulesi inşâ edilip de halkın görmesine açıldığı 1 Eylül 1901 tarihinden itibaren meydanda olup bitenlerin canlı tanığıdır. Dili olsa da bir konuşsa neler görmüştür neler:
Öncelikle 15 Mayıs 1919’da işgalci güçlerin desteklediği Yunan ordularının işgal için gemilerden karaya çıkışlarını görmüştür. İşgalcilerin hakaretlerle meydana gelişlerine dayanamayan gazeteci Hasan Tahsin’in işgali protesto için düşmana ilk kurşunu sıkışını ve şehadetini görmüştür. Meydana adını veren Hükümet Konağı’nın balkonundaki direğe Yunan bayrağının çekilişini görmüştür. 9 Eylül Atlıları’nın Kordonboyu’ndan dört nala meydana gelişlerini ve ardından Yüzbaşı Şerafettin ve arkadaşlarının Hükümet Binasının balkonundan Yunan bayrağının indirilişini ve yerine ay yıldızlı al bayrağımızın çekilişini görmüştür. Denize dökülen işgalcileri görmüştür. 26 Ağustos ve 30 Ağustoslarım muzaffer Başkomutanı Mustafa Kemal’i, Fahrettin Altay’ı ve İstiklâl Harbimizin muzaffer ordularını görmüştür.
119 yıl boyunca Konak Meydanında dönem dönem yaşanan sayısız düzenlemeyi görmüştür. Körfeze giriş çıkış yapan gemileri görmüştür. Tramvayları görmüştür. Yüz yıllık dönem içinde  meydanda yapılan bütün toplantılar, sosyal  olayları vb Kendisine bakan sevgi dolu, meraklı, şaşırmış yerli yabancı, çoluk çocuk nice ziyaretçiyi görmüştür.
Şimdi sizleri biraz da tarihe yolculuk yaptırayım değerli okurlarım:
Saat kulesi geleneği 13. Yy da Avrupa’da başlamıştır. Osmanlı Devleti döneminde Anadolu’da ilk saat kulesi 1797’de Safranbolu’de dikilmiştir. II. Abdülhamid’ın tahta çıkışının 25. Yılı, 30. Cülûs yıldönümünde yayınlanarak valilere iletilen  ve saat kulesi yapımını isteyen fermanla çok yerde saat kulesi yapılmış ve yaygınlaşmıştır. İşte 1 Eylül 1901’de halkın ziyaretine açılan İzmir Saat Kulesi de dönemin İzmir Valisi Kıbrıslı Kâmil Paşa’nın emriyle İzmirli  mimar Raymond Charles Pere’ye  inşâ ettirilmiştir.
Kule 4 katlı olup 25 metre yüksekliktedir. Tabanda sebiller ve fıskıyeler eklenmiştir. 1974’te yaşnan depremde hasar görmüş, en üst kat yıkılmış, iki yıllık onarımın ardından kullanılır hale getirilmiştir. 2019 yılında yapılan yenileme ve güçlendirme çalışmalarıyla yeniden ziyarete açılmıştır.
Kule ile ilginç br bilgi: Kule yapıldığında saatlerin hemen alt bölmesinde iki tarafta tuğra iki tarafta da Osmanlı Arması vardır. 1927’de çıkarılan kanunla Osmanlıları hatırlatan yazı, işaret ve sembollerin kaldırılmasına ait kanunun çıkışıyla bu tuğra ve armalar kazınmış yerlerine Türk bayrağını temsil eden ay yıldız yerleştirilmiştir.
Saat Kulesinde yer alan saatler zamanın Alman İmparatoru II. Wilhelm tarafından hediye olarak gönderilmitir.
Günümüzde ülke genelinde ayakta duran kayda değer 127 adet saat kulesi mevcuttur.
Saat kuleleri henüz tekli saate geçilmediği dönemlerde halkın istifade etmesi için ya şehirlerin meydanlarına inşa ettirilmiş, ya da inşa edilen saat kulesi zamanla şehirlerin  meydanı haline gelmiştir. Saat kulelerinin bulunduğu şehirlerde randevular saat kuleleri altında verilir ve orada beklenirdi. Yön ve adres tarifleri saat kulesine göre yapılırdı. Hatıra fotoğrafları onun önünde çekilir, namaza ne kadar kaldığı saat kulelerindeki saatlere bakılarak belirlenirdi.                                         Sevgili dostlarım, ne zaman Konak Meydanıa gitsem mutlaka Saat Kulesine bakan alanı çevreleyen duvarlardan birinin üzerine oturur, uzun uzun meydanda olup biteni gözlemlerim.
En çok aileler, sevgililer, eşlerin gülücükler saçan halleriyle Saat Kulesi’ni de içine alacak şekilde özçekim/selfi yapmaları duygulandırır beni. Sonra bardak bardak saçılan buğdaylardan pay kapma mücadelesi veren, oradan oraya bir havalanıp, bir savrulan  güvercinler etkiler. Ellerinde gül destelerini gözlerine kestirdikleri genç çiftlere satma telaşında olan kadınlar, iskeleden çıkıştan itibaren insanların geçtikleri yerlere yerleşmiş olan kimisi bağlama, kimisi, keman, kimisi, klarnet çalan müzisyenler ile onları dinleyen yurdum insanı etkiler…
Değerli okurlarım bunca bilgiden sonra isterseniz yazımızı, bir İzmir âşığı olan  yazdığı ve bestelediği İzmirlim şarkısıyla İzmir’i tanıtan  Mehmet Necip Mirkelamoğlu’nun güftesini okuyarak, şarkısını dinleyerek noktalayalım derim…
İZMİRLİM
Şu güzeller güzeli yâr gibi geldi bana
 Gözlerinde bir mânâ var gibi geldi bana
Bir münasip zamanda, meselâ saat onda
 Buluşalım kordonda der gibi geldi bana
 
Gel benim gonca gülüm kalmadı tahammülüm
Sensiz hayat İzmirlim zor gibi geldi bana
Bir münasip zamanda, mesela saat onda
Buluşalım kordonda der gibi geldi bana
 
Beste: Mehmet Necip Mirkelamoğlu
Güfte: Necip Mirkelamoğlu
Makam: Nihavend
Usul: Sofyan