Değerli okurlarım,
1992’de SSCB’de yaşanan çözülmeden bu yana dünya devletleri arasında baş döndürücü gelişmeler yaşanıyor.
ABD’nin BOP hayaliyle başlayan Ortadoğu’yu ısrarla biçimlendirme girişimleri sürüyor.
Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin 2006'da, "BRIC" grubunu kurdu. Grup adını, bu ülkelerin İngilizce baş harflerinden alıyor. 2011'de Güney Afrika'nın da katılmasıyla grubun adı "BRICS" oldu. Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de 1 Ocak’ta BRICS'e katıldı.
2 Eylül 2024 Bloomberg’in haberine göre, Türkiye, BRICS grubuna resmen katılmak için başvuruda bulundu.
BRICS'in amacı, IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası finans kurumlarındaki yerleşmiş yapıyı geliştirmek ve gelişmekte olan ekonomilere daha fazla “temsil ve söz hakkı verilmesini sağlamak” olurken, 2014 yılında 250 milyar dolar sermayeyle Yeni Kalkınma Bankası (NBD) kurulur.
İşte bu baş döndürücü gelişmeler içerisinde Türk Cumhuriyetleri arasında da 1992’den bu yana sabırla sürdürülen gelişmeler TDT oluşumuna kavuştu…
TDT=Türk Devletleri Teşkilatı nedir, ne değildir?
Müsaadenizle bu yapıyı tanıtmak istiyorum siz değerli okurlarıma:
Nahçıvan Anlaşmanın önsözünde üye devletler, Birleşmiş Milletler Anlaşması'nın amaç ve ilkelerine bağlılıklarını teyit ederek, Teşkilatın temel amacını, Türk Devletleri arasında kapsamlı işbirliğini derinleştirmek, bölgesel ve küresel barış ile istikrara katkıda bulunmak olarak tanımlamışlardır. Üye ülkeler ayrıca, demokrasi, insan haklarına saygı, hukukun üstünlüğü ve iyi yönetişim gibi temel ilkelere bağlılıklarını ifade etmişlerdir. Teşkilat kapsamındaki işbirliği, üye ülkeler arasındaki ortak tarih, kültür, kimlik ve Türk dili konuşan halkların dil birliğinden kaynaklanan özel dayanışma temelinde inşa edilmektedir.
TDT’NİN Nahçıvan Anlaşması'nın 2. Maddesinde ortaya konulan temel amaç ve görevleri şunlardır:
- Taraflar arasında karşılıklı güvenin güçlendirilmesi;
- Bölge ve bölge dışında barışın korunması;
- Dış politika konularında ortak tutumlar benimsenmesi;
- Uluslararası terörizm, ayrılıkçılık, aşırılık ve sınır ötesi suçlarla mücadele için eylemlerin koordine edilmesi;
- Ortak amaçlarla ilgili her alanda etkili bölgesel ve ikili işbirliğinin geliştirilmesi;
- Ticaret ve yatırım için uygun koşulların yaratılması;
- Kapsamlı ve dengeli bir ekonomik büyüme, sosyal ve kültürel gelişimin amaçlanması;
- Hukukun üstünlüğünün sağlanması, iyi yönetim ve insan haklarının korunması konularının tartışılması;
- Bilim, teknoloji, eğitim ve kültür alanlarında etkileşimin genişletilmesi;
- Kitle iletişim araçlarıyla etkileşimin ve daha yoğun bir iletişimin teşvik edilmesi;
- Hukuki konularda bilgi değişimi ve adli işbirliğinin teşvik edilmesi.
Bişkek'te düzenlenen TDT=Türk Devletleri Teşkilatı 11. Zirvesi'nde TDT'nin yeni bayrağı kabul edildi; 6 Kasım 2024. TDT için ilk bayrağın göndere çekilişi ise 2012
Liderlerin ortak iradesiyle ortaya konan yeni bayrakta, Türklüğün sembolü sekiz köşeli yıldıza ve Türk milletlerinin birliğini ifade eden turkuaz/Türk Mavisi rengine yer verildi. Bayrakta Kazakistan bayrağının açık mavi rengi, Kırgızistan bayrağının güneşi, Azerbaycan bayrağının yıldızı ve Türk bayrağının hilaline yer verildi. Bayraktaki sige olan unsurlar:
MAVİ RENK Türk Milletlerinin birliğini,
SEKİZGEN KÖŞE, Türk Devlet yapısını,
GÜNEŞ, Türk Dünyasının ortak vizyonunu,
HİLAL VE YILDIZ, Türk Devletçiliğini temsil ediyor.
Bayrağın tasarımında sekizgen, hilal ve yıldız ile turkuaz mavisi bir zemin üzerinde, eşit dağılan düz ışınlara sahip bir güneşin yer aldığı belirtildi.
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov`un ev sahipliğinde "Türk Dünyasının Güçlendirilmesi: Ekonomik Entegrasyon, Sürdürülebilir Kalkınma, Dijital Gelecek ve Herkes İçin Güvenlik" temasıyla düzenlenen zirvede ilk olarak 2012 yılında yapılan bayrağın yerini son zirvede ortak bir kararla yeni bayrak yerini aldı.
Bu konudaki karar, Türk Devletleri Teşkilatı'nın Bişkek'teki 11. Devlet Başkanları Zirvesi'nde alındı.
TDT Bayrağı; Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye ve Özbekistan liderleri İlham Aliyev, Kasım Comart Tokayev, Sadir Caparov, Recep Tayyip Erdoğan ve Şevket Mirziyoyev tarafından onaylandı.
TDT=Türk Devletleri Teşkilatı (eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi - Türk Konseyi), Türk Devletleri arasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmek amacı ile uluslararası bir örgüt olarak 2009 yılında kurulmuştur.
Teşkilatın kurucu üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye`dir. Ekim 2019'da Bakü'de gerçekleştirilen 7. Zirve sırasında Özbekistan Teşkilata tam üye olarak katılmıştır.
Macaristan ise Eylül 2018'de Kırgızistan'ın Cholpon-Ata şehrinde düzenlenen 6. Zirve sırasında, Türkmenistan Kasım 2021'de İstanbul'da düzenlenen 8. Zirvede, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Semerkant'ta düzenlenen 9. Zirvede ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) 2023 yılında Astana'da düzenlenen 10. Zirve sırasında Teşkilat nezdinde gözlemci statüsü kazanmıştır.
Türk Devletleri Teşkilatı, 1992 yılından beri toplanan, "Türkçe Konuşan Devletler Devlet Başkanları Zirveleri" sonucunda ortaya çıkan ortak siyasi irade üzerine kurulmuştur.
Bu zamana kadar 10 Zirve gerçekleşmiş olup, bunlardan İstanbul'da düzenlenen 16 Eylül 2010 tarihli son Zirvede Teşkilatın o zamanki adıyla Türk Konseyi'nin kuruluşu resmen ilan edilmiş, öncelikleri ve yol haritası ortaya konulmuştur. Teşkilatın daimi bir yapı olarak kurulmasıyla birlikte yapılan Zirveler, Türk Devletleri Zirveleri olarak yeniden adlandırılmıştır.
TDT = TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI, TEŞKİLAT ŞEMASI:
Üyeler: Azerbaycan Kazakistan Kırgızistan Özbekistan Türkiye
Gözlemciler: Macaristan Kuzey Kıbrıs Türkmenistan Ekonomik İşbirliği Teşkilatı
Tarih: Antlaşmalar; Almatı Anlaşması (12 Temmuz 1993)İstanbul Anlaşması (21 Kasım 2008)New York Mutabakat Zaptı (23 Eylül 2014)Brüksel Mutabakat Zaptı (17 Şubat 2015)
Tarih: Zirveler; Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi (liste) (1992-2010)Türk Keneşi zirveleri (2011-2021)2022 (Semerkant)
Siyaset: Türk DünyasıTürk BirliğiTürk Kurultayı
Kuruluş: TÜRKPA -Devlet Başkanları Konseyi- , -Dışişleri Bakanları Konseyi- , -Kıdemli Memurlar Komitesi- , -Aksakallar Konseyi-
Kültür: Göçebe Uygarlık Merkezi, TÜRKSO, Türk Akademisi, Türk Dünyası Kültür Başkenti, Türk Kültür ve Mirası Vakfı
Ekonomi: Türk İş Keneşi
Simgeler: Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı, Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü, Manevi başkent, Medeniyet başkenti
Ödüller: Türk Dünyası Âli Nişanı
Türkiye Cumhuriyeti Devletimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün 29 Ekim 1933 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. Kuruluş yıl dönümü kutlamaları sırasında yaptığı konuşmada:
“Bugün Sovyet Rusya, dostumuzdur, komşumuzdur, müttefikimizdir. Bu dostluğa ihtiyacımız vardır. Fakat yarın ne olacağını kimse kestiremez. Tıpkı Osmanlı İmparatorluğu gibi, tıpkı Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gibi parçalanabilir. Bugün elinde tuttuğu milletler, avuçlarından kaçabilirler. Dünya yeni bir dengeye ulaşır. O zaman Türkiye ne yapacağını bilmelidir. Bizim, bu dostumuzun idaresinde dili bir, inancı bir, öz kardeşlerimiz vardır. Onlara sahip çıkmaya hazır olmalıyız.”
Sözleriyle âdetâ bugünlerde yaşanacaklara işaret etmiş olan öngörülü bir lider kimlik görüyoruz.
Bu duygularla TDT=Türk Devletleri Teşkilatı’nın hem teşkilata üye Türk Devletleri için hem de dünya barışı için hayırlara ve güzelliklere vesile olmasını diliyoruz.
KARŞI/YAKA’DAN… SEVGİLERİMLE…
Yorumlar
Kalan Karakter: